خرید لنز تماسی چشم یکی از روش‌های متداول برای اصلاح مشکلات بینایی مانند نزدیک‌بینی، دوربینی، آستیگماتیسم و پیرچشمی هستند. با وجود اینکه استفاده از این لنزها راحتی زیادی برای افراد فراهم می‌کند، اما در برخی مواقع ممکن است با مشکلاتی مانند پارگی یا آسیب مواجه شوند که می‌تواند موجب ناراحتی و حتی آسیب به چشم شود. برای تشخیص اینکه آیا لنز تماسی شما پاره شده یا خیر، نیاز به دقت و توجه به نشانه‌ها و علائم مختلفی است که در هنگام استفاده از لنز تجربه می‌کنید.
اهمیت نگهداری صحیح از لنزهای تماسی
برای درک بهتر اینکه چگونه لنزهای تماسی ممکن است دچار پارگی شوند، ابتدا باید به نگهداری صحیح لنزها توجه کنیم. لنزهای تماسی طبی رنگی از موادی بسیار ظریف ساخته شده‌اند که اگر به درستی نگهداری نشوند، به راحتی آسیب می‌بینند. لنزهای تماسی معمولاً از موادی مانند سیلیکون هیدروژل یا هیدروژل ساخته می‌شوند. این مواد برای ایجاد راحتی و اکسیژن‌رسانی بهتر به چشم طراحی شده‌اند، اما در عین حال، در برابر ضربه، کشش و نگهداری نادرست آسیب‌پذیر هستند.
دلایل اصلی پارگی لنزهای تماسی
- کشیدن بیش از حد لنز هنگام قرار دادن یا برداشتن آن: هنگام گذاشتن یا برداشتن لنز از روی چشم، اگر بیش از حد به لنز فشار وارد شود یا آن را به‌طور ناگهانی بکشید، احتمال پارگی وجود دارد. مخصوصاً اگر لنز به دلیل خشک شدن کمی سفت شده باشد، این مشکل بیشتر بروز می‌کند.
- استفاده طولانی مدت از لنز: لنزهایی که برای مدت طولانی استفاده می‌شوند، به مرور زمان ساختارشان ضعیف میشود و این ممکن است موجب پارگی یا شکنندگی آن لنزها شود. همچنین، لنزهایی که به طور مداوم مورد استفاده قرار می‌گیرند، به دلیل تجمع پروتئین‌ها و رسوبات، آسیب‌پذیرتر خواهند بود.
- نگهداری نادرست: نگهداری نادرست لنزهای تماسی، مانند استفاده از محلول‌های نامناسب یا عدم شست‌وشوی منظم لنز، می‌تواند باعث خشکی و شکنندگی آنها شود. همچنین، اگر لنز در معرض گرد و غبار یا ذرات معلق قرار گیرد، ممکن است تحت تأثیر قرار گیرد و آسیب ببیند.
- برخورد لنز با ناخن یا اجسام تیز: هنگام گذاشتن یا برداشتن لنز، باید از تماس لنز با ناخن‌ها یا اجسام تیز پرهیز کرد. زیرا هر گونه خراش یا بریدگی روی سطح لنز می‌تواند به سرعت منجر به پارگی شود.
جلوگیری از پاره شدن لنز
برای جلوگیری از پاره شدن لنزهای تماسی، باید مراقبت و دقت زیادی در هنگام استفاده و نگهداری آنها داشته باشید. ابتدا همیشه دستان خود را قبل از دست زدن به لنزها با آب و صابون بشویید و کاملاً خشک کنید. لنز رنگی چشم یا طبی را به آرامی و بدون کشیدن یا فشار دادن زیاد روی چشم بگذارید و بردارید. از ناخن‌ها برای برداشتن لنز استفاده نکنید تا باعث خراش یا پارگی آن نشود. همچنین، لنزها را در محلول مخصوص لنز و در جالنزی تمیز و استریل نگهداری کنید و به تاریخ انقضا و زمان تعویض آنها توجه کنید. مراقبت‌های مناسب به جلوگیری از آسیب و پارگی لنز کمک می‌کند.
نشانه‌های لنز پاره شده
لنز پاره شده می‌تواند علائم و نشانه‌های مختلفی داشته باشد. این نشانه‌ها اغلب بسیار مشخص هستند و شما به سرعت متوجه خواهید شد که لنز شما دچار مشکل شده است.
- احساس ناراحتی یا درد در چشم: اگر لنز شما پاره شده باشد، یکی از اولین نشانه‌ها ناراحتی یا درد در چشم خواهد بود. لنزهای تماسی باید به گونه‌ای طراحی شوند که به‌طور کاملاً راحت روی سطح چشم قرار گیرند و هیچگونه احساس ناراحتی ایجاد نکنند. اما اگر لنز پاره شود، لبه‌های تیز آن ممکن است با سطح چشم تماس پیدا کرده و موجب تحریک چشم و درد شود. در این حالت، هرگونه فشار، سوزش یا خارش در چشم باید به‌عنوان هشداری برای بررسی وضعیت لنز تلقی شود.
- احساس جسم خارجی در چشم: یکی دیگر از نشانه‌های لنز پاره شده، احساس وجود جسم خارجی در چشم است. لنزهای سالم معمولاً به‌طور کامل روی سطح چشم قرار می‌گیرند و شما نباید احساس کنید که چیزی در چشم دارید. اما اگر لنز پاره شود، ممکن است لبه‌های آن به داخل چشم برگردند یا به‌طور غیرعادی حرکت کنند. این حالت معمولاً با احساس جسم خارجی همراه است که ممکن است به خارش یا قرمزی چشم منجر شود.
- کاهش وضوح بینایی: لنز پاره شده ممکن است توانایی خود را در اصلاح بینایی به‌طور کامل از دست بدهد. یکی از نشانه‌های رایج لنز پاره، کاهش وضوح بینایی است. اگر متوجه شده‌اید که دید شما به‌طور ناگهانی تار شده است یا وضوح تصویری که از طریق لنز می‌بینید کاهش یافته است، این می‌تواند علامتی از پارگی لنز باشد. لنزهای پاره‌شده نمی‌توانند به‌طور یکنواخت روی چشم قرار گیرند و این موضوع می‌تواند باعث تار شدن یا اعوجاج در بینایی شود.
- حرکت غیرعادی لنز در چشم: لنزهای تماسی معمولاً باید به‌طور ثابت روی قرنیه چشم قرار گیرند و به راحتی حرکت نکنند. اما اگر لنز شما پاره شده باشد، ممکن است به‌طور غیرعادی در چشم حرکت کند. این حرکت می‌تواند باعث ناراحتی و ایجاد مشکلاتی در وضوح بینایی شود. در برخی موارد، ممکن است بخشی از لنز به‌طور کامل از روی قرنیه جدا شده و به سمت لبه چشم حرکت کند که این حالت نیز بسیار ناراحت‌کننده خواهد بود.
- قرمزی و تورم چشم: اگر لنز پاره شده باشد و در چشم باقی بماند، این موضوع ممکن است به تحریک شدید چشم منجر شود. قرمزی و تورم چشم از علائم اولیه تحریک چشم هستند که می‌توانند ناشی از پارگی لنز باشند. لنز پاره‌شده ممکن است سطح قرنیه را خراش دهد یا باعث ایجاد زخم‌هایی در چشم شود که نتیجه آن قرمزی، تورم و حساسیت به نور خواهد بود.
- حساسیت به نور: اگر لنز شما پاره شده باشد، چشم شما ممکن است به نور حساس‌تر شود. این حساسیت به‌دلیل تحریک و آسیب به سطح قرنیه و ملتحمه چشم است که می‌تواند به درد و ناراحتی در مواجهه با نور منجر شود. در این شرایط، بهتر است فوراً لنز را از چشم خارج کرده و وضعیت آن را بررسی کنید.
چگونه بفهمیم لنز پاره شده است؟
باید بدانیم که چگونه می‌توانیم وضعیت لنز را بررسی کنیم و از سالم یا پاره بودن آن اطمینان حاصل کنیم.
- بررسی بصری لنز: یکی از ساده‌ترین راه‌ها برای تشخیص پارگی لنز، بررسی بصری آن است. بعد از اینکه لنز را از چشم خود خارج کردید، به دقت به سطح آن نگاه کنید. هرگونه پارگی، ترک، سوراخ یا آسیب روی سطح لنز قابل مشاهده خواهد بود. اگر لنز شما پاره شده باشد، ممکن است ترک‌هایی در لبه‌ها یا حتی در وسط آن مشاهده کنید. همچنین، ممکن است بخشی از لنز کاملاً جدا شده باشد.
- احساس لنز روی انگشتان: هنگام گذاشتن یا برداشتن لنز، به احساس لمس آن روی انگشتان خود دقت کنید. لنزهای سالم باید نرمی و انعطاف‌پذیری خاصی داشته باشند و هیچگونه لبه تیزی نداشته باشند. اما اگر لنز پاره شده باشد، ممکن است لبه‌های تیز یا بریدگی‌هایی روی سطح آن احساس کنید.
- حرکت لنز در چشم: اگر لنز شما به‌درستی در جای خود قرار نمی‌گیرد یا به‌طور غیرعادی در چشم حرکت می‌کند، این می‌تواند نشانه‌ای از پارگی آن باشد. لنزهای سالم باید به‌طور ثابت روی قرنیه قرار گیرند و حرکت کمی داشته باشند. هرگونه حرکت بیش از حد یا قرارگیری نامناسب می‌تواند نشان‌دهنده آسیب‌دیدگی لنز باشد.
آیا لنز پاره شده خطرناک است؟
پاره شدن لنزهای تماسی می‌تواند خطرناک باشد، زیرا قطعات پاره شده لنز ممکن است در چشم باقی بمانند و باعث تحریک یا خراش سطح چشم شوند. این وضعیت می‌تواند موجب قرمزی، التهاب، سوزش و حتی عفونت شود. همچنین، پاره شدن لنز ممکن است دید را مختل کند و در طولانی‌مدت به آسیب جدی‌تری به چشم منجر شود. در صورتی که لنز پاره شود، توصیه میشود فوراً آن را خارج کرده و چشم‌ها را با آب یا محلول مناسب شستشو دهید و در صورت بروز علائم نگران‌کننده به پزشک مراجعه کنید.
چگونه لنز پاره را از چشم خارج کنیم؟
برای خارج کردن لنز پاره از چشم، ابتدا باید دستان خود را با آب و صابون بشویید تا از ورود باکتری‌ها به چشم جلوگیری کنید. سپس به یک آینه نزدیک شوید و به آرامی پلک بالا و پایین را باز نگه دارید. اگر قطعه‌ای از لنز قابل مشاهده است، سعی کنید با دقت و با استفاده از انگشت تمیز یا یک وسیله استریل مانند گوش پاک‌کن، آن را از روی سطح چشم بردارید. در صورتی که لنز به راحتی بیرون نمی‌آید، بهتر است از محلول شستشوی چشم یا اشک مصنوعی استفاده کنید تا به شل شدن لنز کمک کند. اگر باز هم نتوانستید لنز را خارج کنید یا احساس ناراحتی ادامه داشت، حتماً به پزشک متخصص چشم مراجعه کنید.