چگونه نمره عینک را در نسخه چشم پزشکی بخوانیم؟

داشتن نسخه چشم پزشکی و توانایی خواندن و درک آن یکی از مهم‌ترین بخش‌های مراقبت از سلامت بینایی است. اگر تاکنون نسخه‌ای برای عینک دریافت کرده‌اید اما معنای اعداد و اصطلاحات آن را نمی‌دانید، این مقاله به شما کمک خواهد کرد تا بتوانید خواندن نسخه عینک طبی را یاد بگیرید. همچنین، درباره تفسیر نمره چشم با دستگاه و نمونه نسخه چشم پزشکی توضیحات جامعی ارائه خواهیم داد.

نمره چشم چیست؟

نمره چشم عددی است که میزان اصلاح مورد نیاز برای بهبود بینایی را مشخص می‌کند. این عدد بر اساس میزان نزدیک‌بینی، دوربینی و آستیگماتیسم تعیین می‌شود. مقدار نمره چشم در نسخه عینک به صورت مثبت یا منفی نوشته می‌شود که نشان‌دهنده نوع مشکل بینایی فرد است:

• اعداد منفی (-) نشان‌دهنده نزدیک‌بینی (میوپیا) هستند.
• اعداد مثبت (+) نشان‌دهنده دوربینی (هایپروپیا) هستند.
• اگر در نسخه عددی در قسمت سیلندر (CYL) وجود داشته باشد، نشان‌دهنده آستیگماتیسم است.

روش‌های تعیین نمره چشم

1. معاینه با دستگاه اتورفرکتومتر: این دستگاه مقدار تقریبی نمره چشم را با اندازه‌گیری نحوه انعکاس نور از سطح شبکیه محاسبه می‌کند. نتایج به‌دست‌آمده نیاز به بررسی و تنظیم توسط اپتومتریست دارند.

2. رفرکشن ذهنی (Subjective Refraction): در این روش، اپتومتریست از فرد می‌خواهد که از طریق یک دستگاه مخصوص به نام فوراپتر (Phoropter) به چارت بینایی نگاه کند و بهترین عدسی را برای وضوح دید انتخاب کند.

3. معاینه چارت اسنلن (Snellen Chart Test): در این روش، فرد باید حروف و اعداد روی یک چارت را از فاصله مشخصی بخواند. نتایج این آزمون به تعیین میزان نمره چشم کمک می‌کند.

4. معاینه با لنزهای آزمایشی: در برخی موارد، پزشک از لنزهای آزمایشی برای تعیین دقیق نمره چشم استفاده می‌کند. این روش معمولاً زمانی به کار می‌رود که فرد مشکلات خاصی مانند آستیگماتیسم شدید داشته باشد.

تعیین نمره چشم کودکان

تعیین نمره چشم کودکان با روش‌های خاصی انجام می‌شود، زیرا کودکان ممکن است قادر به تشخیص دقیق وضوح تصاویر نباشند. برخی روش‌های متداول برای معاینه بینایی کودکان شامل موارد زیر است:

• معاینه با رتینوسکوپ (Retinoscopy): پزشک با استفاده از یک نور ویژه و لنزهای آزمایشی نحوه بازتاب نور از شبکیه را بررسی می‌کند.
• استفاده از چارت بینایی مخصوص کودکان: این چارت شامل اشکال و تصاویر به جای حروف است که کودکان بهتر متوجه آن می‌شوند.
• روش‌های تطابقی و ردیابی چشم: بررسی نحوه تمرکز و ردیابی چشم کودک برای تشخیص مشکلات بینایی.

بخش‌های مختلف نسخه عینک طبی

یک نسخه عینک طبی شامل چندین پارامتر است که هرکدام نشان‌دهنده ویژگی خاصی از چشم و اصلاحات مورد نیاز آن هستند. در ادامه، مهم‌ترین بخش‌های نسخه را بررسی می‌کنیم:

• Sphere (SPH) یا کره: این عدد میزان قدرت لنز را برای اصلاح نزدیک‌بینی (عدد منفی) یا دوربینی (عدد مثبت) نشان می‌دهد. برای مثال، عدد -2.50 نشان می‌دهد که فرد نزدیک‌بین است و نیاز به عدسی مقعر دارد، در حالی که عدد +2.00 بیانگر دوربینی و نیاز به عدسی محدب است.
• Cylinder (CYL) یا سیلندر: این مقدار میزان آستیگماتیسم را نشان می‌دهد. اگر این مقدار صفر باشد یا در نسخه شما وجود نداشته باشد، یعنی آستیگماتیسم ندارید. اگر وجود داشته باشد، به معنی آن است که چشم شما در برخی زوایا دارای نمره متفاوتی است.
• Axis (AXIS) یا محور: این عدد که بین 0 تا 180 درجه است، جهت اصلاح آستیگماتیسم را نشان می‌دهد.
• Add یا Addition: در افرادی که پیرچشمی دارند، این عدد مقدار افزایش قدرت عدسی برای کمک به دید نزدیک را نشان می‌دهد. معمولاً برای عینک‌های دوکانونه (Bifocal) یا تدریجی (Progressive) مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• Prism (PRISM) یا منشور: این مقدار برای اصلاح مشکلات بینایی خاص مانند دوبینی استفاده می‌شود و مقدار آن کمتر در نسخه‌های عینک دیده می‌شود.
• PD (Pupillary Distance) یا فاصله بین مردمک‌ها: فاصله بین دو مردمک بر حسب میلی‌متر که در ساخت عینک بسیار مهم است. اگر این مقدار اشتباه باشد، عدسی‌ها در جای مناسب روی چشم شما قرار نخواهند گرفت.

معنای OD و OS چیست؟

در نسخه عینک، دو اصطلاح رایج وجود دارد:

• OD (Oculus Dexter): مربوط به چشم راست است.
• OS (Oculus Sinister): مربوط به چشم چپ است.
• گاهی نیز OU (Oculus Uterque) دیده می‌شود که به هر دو چشم اشاره دارد.

تفسیر نمره چشم با دستگاه

چشم‌پزشکان و اپتومتریست‌ها از دستگاه‌های خاصی برای اندازه‌گیری نمره چشم استفاده می‌کنند. یکی از رایج‌ترین این دستگاه‌ها اتورفرکتومتر (Autorefractor) است که اندازه‌گیری خودکار نمره چشم را انجام می‌دهد. با این حال، نمره به‌دست‌آمده توسط این دستگاه ممکن است نیاز به تنظیم و اصلاح توسط متخصص داشته باشد، زیرا برخی از افراد ممکن است هنگام آزمایش کمی تنش داشته باشند و نتایج دقیق نباشد.

نمونه نسخه چشم پزشکی

برای درک بهتر، به نمونه نسخه چشم پزشکی زیر توجه کنید:

مثال نسخه:

OD: -2.50 -1.00 × 180

OS: -2.00 -0.75 × 175

Add: +1.50

PD: 63 mm

توضیح نسخه:

• OD (Oculus Dexter): نشان‌دهنده نمره چشم راست است.
• OS (Oculus Sinister): نشان‌دهنده نمره چشم چپ است.
• در چشم راست (OD)، عدد -2.50 نشان‌دهنده میزان نزدیک‌بینی، -1.00 مقدار آستیگماتیسم و 180 درجه جهت آستیگماتیسم است.
• در چشم چپ (OS)، مقدار -2.00 نزدیک‌بینی، -0.75 آستیگماتیسم و 175 درجه جهت آن است.
• Add: +1.50 نشان‌دهنده مقدار افزایش قدرت عدسی برای دید نزدیک (پیرچشمی) است.
• PD: 63 mm فاصله بین مردمک‌های دو چشم را نشان می‌دهد.

تاثیر رژیم غذایی در تقویت چشم و بهبود نمره چشم

رژیم غذایی نقش مهمی در تقویت چشم و بهبود نمره چشم دارد. مصرف مواد مغذی مانند ویتامین A، C و E، روی و اسیدهای چرب امگا-3 می‌تواند به سلامت چشم کمک کند. غذاهایی مانند هویج، اسفناج، ماهی‌های چرب و میوه‌های تازه، به دلیل داشتن آنتی‌اکسیدان‌ها و مواد مغذی، می‌توانند خطر ابتلا به بیماری‌های چشمی مانند دژنراسیون ماکولا و آب مروارید را کاهش دهند. همچنین، هیدراته نگه داشتن بدن با مصرف آب کافی نیز به حفظ سلامت چشم‌ها کمک می‌کند. در نتیجه، یک رژیم غذایی متعادل و غنی از مواد مغذی می‌تواند به بهبود عملکرد بینایی و جلوگیری از مشکلات چشمی کمک کند.

نتیجه‌گیری

خواندن نسخه عینک طبی و درک اصطلاحات آن به شما کمک می‌کند تا اطلاعات بهتری درباره وضعیت بینایی خود داشته باشید. اگر نسخه خود را به درستی بفهمید، هنگام سفارش عینک، می‌توانید بهترین تصمیم را بگیرید و مطمئن شوید که عینک شما مطابق با نیازهای بینایی‌تان ساخته شده است. در صورتی که هنوز سوالی در این زمینه دارید، می‌توانید از چشم‌پزشک یا بینایی‌سنج خود راهنمایی بگیرید. این فهم به شما این امکان را می‌دهد که از عینک خود بهره‌وری بیشتری داشته باشید و کیفیت زندگی‌تان را بهبود بخشید.