یکی از پدیده‌هایی که ممکن است هنگام استفاده از عینک آفتابی با آن مواجه شوید، رنگین کمانی شدن شیشه عینک است که به مدل عینک شما بستگی ندارد یعنی چه عینک ری بن آفتابی داشته باشید یا خرید عینک آفتابی زنانه و خرید عینک آفتابی مردانه را در نظر داشته باشید یا عینک آفتابی پلیس باز هم این پدیده را تجربه می‌کنید. این پدیده که اغلب در نور خورشید یا تحت تابش نورهای خاص مشاهده می‌شود، می‌تواند توجه هر بیننده‌ای را به خود جلب کند. اما علت رنگین کمانی شدن شیشه عینک چیست آفتابی؟ چه عواملی باعث می‌شوند که شیشه‌های ساده عینک، طیف‌هایی از رنگ‌ها را بازتاب دهند؟ در این مقاله، قصد داریم به بررسی علل و عوامل مؤثر بر ایجاد این پدیده بپردازیم. اگر علاقه‌مند هستید که بیشتر از دلیل رنگین کمانی شدن شیشه عینک بدانید، مطالعۀ این مقاله را از دست ندهید.
چرا شیشه عینک رنگین کمانی می‌شود؟
رنگین کمانی شدن عدسی عینک آفتابی می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. علت رنگین کمانی شدن شیشه عینک در لنزهای پلاریزه به دلیل پدیده‌ای به نام شکست نور است. شما در یک طرف یک پرتوی مستقیم نور دارید و در طرف دیگر یک رنگین‌کمان ظاهر می‌شود. مشابه همین اتفاق وقتی می‌افتد که نور از قطرات آب در آسمان عبور می‌کند و سپس بعد از یک روز بارانی رنگین‌کمان ایجاد می‌شود. قطرات آب مانند یک منشور عمل می‌کنند و در اینجا، شیشۀ عینک این کار را انجام می‌دهد. برای درک بهتر قضیه، بیایید این نکته را با مثال و جزئیات بیشتر بررسی کنیم.
وقتی از طریق لنزهای پلاریزه به چیزی نگاه می‌کنید و رنگین‌کمان می‌بینید، این به این دلیل است که یک مادۀ دیگر نور را می‌شکند. به عنوان مثال اگر شیشه‌های ماشینتان تیره باشند، به دلیل این رنگ تیره، هنگام نگاه کردن از طریق آن‌ها رنگین‌کمان می‌بینید. مثال دیگر این است که به یک صفحۀ LCD یا تلفن همراه خود نگاه کنید. لایۀ اضافی روی صفحه LCD یک بار نور را می‌شکند و سپس وقتی از لنزهای پلاریزه عبور می‌کند، نور برای بار دوم شکسته می‌شود و این اثر رنگین‌کمانی ایجاد می‌شود. با این حال، تلفن‌ها اکنون با در نظر گرفتن پلاریزاسیون ساخته می‌شوند، بنابراین کمتر احتمال دارد که اثر رنگین‌کمانی را ببینید.
وقتی نور سفید از میان یک ماده مانند شیشه عبور می‌کند، به دلیل تفاوت در سرعت حرکت رنگ‌های مختلف نور، این رنگ‌ها از هم جدا می‌شوند. در نتیجه رنگین کمان ایجاد می‌کنند. این پدیده مشابه همان اتفاقی است که در منشورها می‌افتد. برخی از شیشه‌های عینک دارای پوشش‌های ضد انعکاس چندلایه هستند که به کاهش بازتاب نور کمک می‌کنند. این پوشش‌ها می‌توانند باعث ایجاد الگوهای رنگین‌کمانی شوند، زیرا نور با زوایای مختلف بازتاب و شکست می‌یابد. توجه داشته باشید که این پدیده معمولاً بی‌ضرر است و به راحتی می‌توان با تنظیم شرایط نوری یا تعویض لنزها آن را کاهش داد یا برطرف کرد.
رفع مشکل رنگین کمانی شدن شیشه عینک
حالا که با دلیل رنگین کمانی شدن شیشه عینک آشنا شدیم، بیایید راهکار برطرف کردن این اتفاق را بررسی کنیم. بهترین راه‌حل این است که از عینک‌هایی با عدسی پلاریزه استفاده کنید. عینک پلاریزه مجهز به تکنولوژی پلاریزاسیون نور است. این تکنولوژی به حذف تابش ناخواسته و انعکاس نور خیره‌کننده از سطوح صاف مثل آب، برف یا شیشه کمک می‌کند. لنزهای خاص این نوع عینک باعث فیلتر شدن امواج نور در یک جهت خاص می‌شود و تابش ناخواسته را از بین می‌برد. این ویژگی زمانی مهم می‌شود که قصد رانندگی، سفر دریایی یا هر فعالیتی را داشته باشید که با تابش مستقیم نور در ارتباط است.
لنزهای با کیفیت بالا که دارای پوشش‌های ضد انعکاس مناسب هستند، می‌توانند میزان رنگین کمانی شدن شیشه عینک را کاهش دهند. این لنزها معمولاً به خوبی طراحی شده‌اند تا بازتاب و شکست نور را به حداقل برسانند. کثیفی، لکه‌ها و خراش‌ها روی لنزها می‌توانند باعث ایجاد الگوهای رنگین‌کمانی شوند. تمیز نگه داشتن لنزها با استفاده از پارچه‌های میکروفیبر و محلول‌های تمیزکنندۀ مخصوص عینک می‌تواند به کاهش این اثر کمک کند. اگر لنزهای شما خراشیده شده یا آسیب دیده‌اند، تعویض آن‌ها می‌تواند مشکل را برطرف کند. خراش‌ها و آسیب‌ها می‌توانند الگوهای ناخواسته‌ای روی لنز ایجاد کنند که باعث تغییر رنگ شیشه عینک طبی می‌شوند.
در نهایت، امکان دارد با وجود استفاده از این راهکارها، باز هم با مشکل رنگین کمانی شدن شیشه عینک مواجه شوید. در این شرایط، کمک گرفتن از یک اپتومتریست بسیار کمک‌کننده خواهد بود. شخص متخصص می‌تواند لنزها و فریم‌های مناسب‌تری را به شما پیشنهاد دهد. با استفاده از روش‌هایی که شرح دادیم، می‌توانید مشکل تغییر رنگ شیشه عینک طبی خود را به حداقل برسانید یا به طور کامل برطرف کنید. همان‌طور که گفتیم، این مشکل چندان جدی و خطرناک نیست و آسیبی به عینک یا بینایی شما وارد نمی‌کند. بنابراین نیازی به نگرانی نیست و در اکثر اوقات با استفاده از راهکارهایی که گفتیم، برطرف می‌شود.
آیا رنگین کمانی شدن شیشه عینک خطرناک است؟
رنگین کمانی شدن شیشه عینک معمولاً خطرناک نیست و بیشتر یک مسئلۀ بصری و آزاردهنده است تا یک مشکل جدی. این پدیده بیشتر به دلیل شکست نور، تداخل نوری یا ویژگی‌های ساختاری لنزها و پوشش‌های آن‌ها رخ می‌دهد و معمولاً تأثیری بر سلامت چشم‌ها ندارد. با این حال، چند نکته وجود دارد که باید در نظر بگیرید. اگر رنگین کمانی شدن شیشه عینک بسیار شدید باشد، می‌تواند باعث کاهش وضوح دید یا ایجاد حواس‌پرتی شود. این مسئله می‌تواند در شرایط خاص مانند رانندگی یا انجام فعالیت‌های دقیق و حساس مشکل‌ساز باشد. اگر رنگین کمانی شدن شیشه عینک باعث ناراحتی یا خستگی چشم شود، ممکن است نیاز به تعویض لنزها یا مشاوره با یک متخصص عینک داشته باشید تا راه‌حل مناسبی پیدا کنید.
سخن پایانی
رنگین کمانی شدن شیشه عینک یک پدیده بصری است که به دلایل مختلفی از جمله شکست نور، پوشش‌های چندلایۀ عینک و تداخل نوری رخ می‌دهد. این پدیده معمولاً بی‌ضرر است و تأثیری بر سلامت چشم ندارد، اما می‌تواند باعث کاهش وضوح دید یا حواس‌پرتی شود. پس هنگام خرید عینک نیازی نیست بابت این موضوع نگران باشید. برای رفع این مشکل می‌توان از لنزهای پلاریزه، لنزهایی با کیفیت بالا و پوشش‌های ضد انعکاس استفاده کرد. همچنین تمیز نگه داشتن لنزها و تعویض لنزهای آسیب‌دیده می‌تواند به کاهش اثر رنگین‌کمانی عینک کمک کند. در صورتی که این مشکل همچنان ادامه داشته باشد، مشاوره با یک متخصص عینک برایتان مفید خواهد بود. در نهایت، رنگین کمانی شدن شیشه عینک بیشتر یک مسئلۀ بصری است تا یک مشکل جدی، اما با اقدامات مناسب می‌توانید آن را به حداقل برسانید و از دیدی واضح و راحت برخوردار شوید.